CHRONICON LAMECENSE – ANAIS DO MARTIROLÓGIO E OBITUÁRIO DA SÉ DE LAMEGO
DATAS DOS REGISTOS – 0-1169
DATA DA COMPOSIÇÃO —
DATA DA CÓPIA —
NÚMERO DE ENTRADAS – 31
LÍNGUA – LATIM
LOCALIZAÇÃO
Lisboa, Arquivo Nacional da Torre do Tombo, Cabido da Sé de Lamego, liv. 1, f. 2r.
IMAGEM
https://digitarq.arquivos.pt/viewer?id=4380087
PUBLICAÇÕES
HERCULANO, Alexandre (1856), Portugaliae Monumenta Historica. Scriptores, Vol. 1. Olisipone: Typis academicis, 19-20.
ESTUDOS
FURTADO, Rodrigo (2021), “Writing History in Portugal before 1200”, Journal of Medieval History 47.2, 145-173, https://doi.org/10.1080/03044181.2021.1902375
TRANSCRIÇÃO
[fólio 2r] 1Omnis anni ab [a]dam usque ad christum. sunt quinque milia. C XC. IX.
2Natus fuit christus in bethleem iude. Erª. XXX. VIIJ.
3Decollatus fuit sanctus iohanes baptista. Erª. LXª. VIIJ.
4Sanctus iacobus apostolus. Erª. LXª.I.
5Sanctus petrus apostolus. Erª. C. VIIJª.
6Sanctus ciprianus. Erª. CCª. nona gesima nona.
7Sancti iulionus et basilissa. Erª. CCCª. XX. VIJª.
8Sanctus Martinus. Erª. CCCCª. XVIJª.
9IN portucale natus fuit Rex alfonsus filius regine Tarasie et comit[is e]nrici [Erª. Mª. Cª.] Xª. VIIJª.
10Rex almanzor cepit montem maiorem. Erª. Mª. XXXª. IXª.
11Ciuitas Lamecensis capta fuit per manus fernandi Regis indie sancti saturnini. Erª. [Mª.] LX[Lª. Vª.]
12Ciuitas Visensis capta fuit indie sancti cucufati a supradicto Rege. Erª. Mª. LXLª. VJª.
13Colimbria capta fuit ab eodem rege. IXº kalendas. Augusti. Erª Mª. C. IJª.
14Toletum captum fuit ab alfonso Rege filio fernandi Regis ante dic[ti me]nse [iuli]i. Erª. Mª. Cª. XXª. IJª.
15Item in loco qui dicitur sagralas fuit prelium magnum inter christianos et paganos [preside] supradicto rege 16alfonso. Erª. Mª. Cª. XXª. Vª. mense October. Exparte uero paganorum. Regnabat Iucef
17Sanctarena capta fuit a Rege Alfonso. VI nonas maij. Feria. IJª. hora tercia. Erª. Mª. Cª. XXXª. Iª.
18Item capta fuit sanctarena a Rege cir. VIº. kalendas julij. Erª. Mª. Cª. Xª. IXª.
19Sarraceni occupauerunt castellum sancte eulalie nonis julij. feria. IIIª. hora …
20Haly Rex obsedit colimbriam per tres septimanas. X.º kalendas. iulii. Erª. Mª. Cª. Lª. Vª.
21Rex Alfonsus Legionensis mortuus est. Erª. Mª. Cª. XLª. VIIª.
22Annus malus fuit. Erª. Mª. C. LXª.
23IN loco qui dicitur Oric fuit prelium inter paganos et christianos [preside] rege [Alfonso] 24ex una parte et Rege paganorum examare ex altera qui ibidem mortem fu[giendo] 25sitio euasit in die sancti iacobi apostoli mense Julij. Erª. Mª. Cª. LXXª. VIIª.
26Item Sanctarena capta fuit per iam dictum regem Alfonsum. Erª. Mª. Cª. LXXXª. Vª.
27Ulixbona capta fuit a iam dicto rege Alfonso. Portucalense. et Sintria. et Almadana 28et palmela mense octoberis. Erª. Mª. Cª. LXXXª. Vª./ Obiit imperator yspanie mense sep[tember]
29Alcazar capta fuit a iam dicto Rege. Alfonso. Erª. Mª. Cª LXLª. VIª. /Erª. Mª. Cª. LXLª [. Vª.]
30Begia capta fuit a jam dicto Rege. Alfonso. Erª. Mª. CCª.
31Natus est Rex Sancius. Erª. Mª. Cª. LXLª.
32Ebora. et maura. et Serpa capte sunt a Rege Alfonso. Erª. Mª. CCª. IIIIª.
33Geraldus alcayde intrauit Badalloucium. VIº. nonas maij. Erª. Mª. CCª. VIJª.
34Rex Alfonsus illustris filius ordjnij cepit [colimbriam] et portucalem et ciuitatem. Lam[ecensem] 35restaurauit Bracaram. et Egitaniam et regnauit anis. XVIIJ.
J. Doutor, 2023
EDIÇÃO
[1] Omnis anni ab Adam usque ad Christum sunt quinque milia CXCIX.
[2] (38) [–] Natus fuit christus in Bethleem Iude era XXXVIII.
[3] (68) [30] Decollatus fuit Sanctus Iohanes Baptista era LXVIII.
[4] (61) [23] Sanctus Iacobus apostolus era LXI.
[5] (108) [70] Sanctus Petrus apostolus era CVIII.
[6] (299) [261] Sanctus Ciprianus era CC nonagesima nona.
[7] (327) [289] Sancti Iulionus et Basilissa era CCCXXVII.
[8] (417) [379] Sanctus Martinus era CCCCXVII.
[9] (1118) [1080] In Portucale natus fuit rex Alfonsus, filius regine Tarasie, et comitis Enrici era MCXVIII.
[10] (1039) [1001] Rex Almanzor cepit Montem Maiorem era MXXXIX.
[11] (1095) [1057] Civitas Lamecensis capta fuit per manus Fernandi regis in die Sancti Saturnini era MLXLV.
[12] (1098) [1058] Civitas Visensis capta fuit in die Sancti Cucufati a supradicto rege era MLXLVI.
[13] (1102) [1064] Colimbria capta fuit ab eodem rege IX kalendas augusti era MCII.
[14] (1122) [1084] Toletum captum fuit ab Alfonso rege filio Fernandi regis ante dicti mense iulii era MCXXII.
[15] (1125) [1087] Item in loco qui dicitur Sagralas fuit prelium magnum inter christianos et paganos [preside] supradicto rege Afonso era MCXXV mense october. Exparte vero paganorum regnabat Iucef.
[16] (1131) [1093] Sanctarena capta fuit a rege Alfonso VI nonas maii, feria II, hora tercia, era MCXXXI.
[17] (1119) [1081] Item capta fuit Sanctarena a rege Cir VI kalendas julii, era MCXIX.
[18] (—-) [—-] Sarraceni occupauerunt castellum Sancte Eulalie nonis julii, feria III, hora […].
[19] (1155) [1117] Haly rex obsedit Colimbriam per tres septimanas X kalendas iulii, era MCLV.
[20] (1147) [1109] Rex Alfonsus legionensis mortuus est era MCXLVII.
[21] (1160) [1122] Annus malus fuit era MCLX.
[22] (1177) [1139] In loco qui dicitur Oric fuit prelium inter paganos et christianos [preside] rege [Alfonso] ex una parte et rege paganorum examare ex altera qui ibidem mortem fugiendo sitio evasit in die Sancti Iacobi apostoli, mense julii era MCLXXVII.
[23] (1185) [1147] Item Sanctarena capta fuit per iam dictum regem Alfonsum era MCLXXXV.
[24] (1185) [1147] Ulixbona capta fuit a iam dicto rege Alfonso Portucalense, et Sintria, et Almadana, et Palmela, mense octoberis era MCLXXXV.
[25] (1195) [1157] Obiit imperator Ispanie mense sep[tember] era MCLXLV.
[26] (1196) [1158] Alcazar capta fuit a iam dicto rege Alfonso era MCLXLVI.
[27] (1200) [1162] Begia capta fuit a iam dicto rege Alfonso era MCC.
[28] (1190) [1152] Natus est rex Sancius era MCLXL.
[29] (1204) [1166] Ebora et Maura et Serpa capte sunt a rege Alfonso era MCCIIII.
[30] (1207) [1169] Geraldus alcayde intravit Badalloucium VI nonas maii era MCCVII.
[31] (—-) [—-] Rex Alfonsus illustris filius Ordinii cepit [Colimbriam] et Portucalem et civitatem Lam[ecensem], restaurauit Bracaram et Egitaniam, et regnauit anis XVIII.
J. Doutor, 2023
TRADUÇÃO
-
- Todos os anos de Adão até Cristo são cinco mil 199.
- Nasceu Cristo em Belém de Judá, era 38.
- Foi degolado São João Batista, era 68 [30].
- São Tiago, apóstolo, era 61 [23].
- São Pedro, apóstolo, era 108 [70].
- São Cipriano, era 299 [261].
- Santos Julião e Basilisa, 327 [289].
- São Julião, era 417 [379].
- Nasceu em Portucale o rei Afonso, filho da rainha Teresa e do conde Henrique, era 1118 [1080].
- O rei Almançor tomou Montemor-o-Velho, era 1039 [1001].
- A cidade de Lamego foi tomada por mãos do rei Fernando no dia de São Saturnino, era 1095 [1057].
- A cidade de Viseu foi tomada no dia de São Cucufate pelo supradito rei, era 1096 [1058].
- Coimbra foi tomada pelo mesmo rei no 9º dia das calendas de agosto, era 1102 [1064].
- Toledo foi tomada pelo rei Afonso, filho do rei Fernando, antes do dito mês de julho, era 1122 [1084].
- Também no lugar que é chamado Sagrajas houve uma grande batalha entre cristãos e pagãos, comandada pelo sobredito rei Afonso, era 1125 [1087], no mês de outubro. Mas da parte dos pagãos reinava Iucef.
- Santarém foi tomada pelo rei Afonso, no 6º dia das nonas de maio, 2ª feira, na terceira hora, era 1131 [1093].
- Também foi tomada Santarém pelo rei Cir, no 6º dia das calendas de julho, era 1119 [1081].
- Os sarracenos ocuparam o castelo de Santa Eulália nas nonas de julho, 3ª feira, hora […].
- O rei Ali cercou Coimbra por três semanas, no 10º dia das calendas de julho, era 1155 [1117].
- Morreu o rei Afonso de Leão, era 1147 [1109].
- O ano foi mau, era 1160 [1122].
- No lugar que é chamado Ourique houve uma batalha entre pagãos e cristãos, tendo comandado de um lado o rei Afonso, e o rei Esmar dos pagãos do outro, que deixou esse mesmo sítio fugindo da morte, no dia de São Tiago Apóstolo, no mês de julho, era 1177 [1139].
- Também Santarém foi tomada pelo já dito rei Afonso, era 1185 [1147].
- Foi tomada, pelo já dito rei Afonso de Portucale, Lisboa, e Sintra, Almada e Palmela, no mês de outubro, era 1185 [1147].
- Morreu o imperador da Hispânia no mês de setembro, era 1195 [1157].
- Alcácer foi tomada pelo dito rei Afonso, era 1196 [1158].
- Beja foi tomada pelo já dito rei Afonso, era 1200 [1162].
- Nasceu o rei Sancho, era 1190 [1152].
- Évora, Moura e Serpa são tomadas pelo rei Afonso, era 1204 [1166].
- O alcaide Geraldo entrou em Badajoz, no 6º dia das nonas de maio, era 1207 [1169].
- O rei Afonso, ilustre filho de Ordonho, tomou Coimbra, Portucale, a cidade de Lamego, e restaurou Braga e Idanha-a-Velha. E reinou durante 18 anos.
J. Doutor, 2023
OBSERVAÇÕES
Ver Annales Portucalenses Veteres